Van de tennisbaan aan de rand van Tilburg klinken de percussieve kreten en klanken van gemengd dubbel, maar er wordt niet getennist. De spelers van BOG doen een partijtje associëren. Ze mixen tennis en woordkunst, twee bijzonder absurde verschijningsvormen van menselijke cultuur, in het luchtige taalconcert TAL. (meer…)
Een spel voor stemmen, en uitgevoerd door een stem. Een zangspel waarvan de toeschouwer het notenbeeld op een scherm dat langzaam voorbijglijdt kan volgen, alsof het een uitgerolde partituur is. Maar de tekens volgen niet de vertrouwde, klassieke notatie. Het zijn lijnen, punten, strepen, woorden, zelfs een innige omhelzing door een man en een vrouw die de Vlaamse klankkunstenares Lisa Verbelen tot leven wekt.
One heet haar solovoorstelling, een multidisciplinaire uitvoering die een verrassende combinatie is van tekst, zang en spel. Op het voortglijdende achterdoek verschijnt niet alleen het notenbeeld, ook begrippen en zinnen die alle te maken hebben met de elementaire wereld om ons heen: de wereld van de dingen, zoals Verbelen het noemt, in het Engels: time, space, light, sounds, objects, organisms, people, feelings and thoughts. Inderdaad, hieruit bestaat ons universum, tot hier kan alles herleid worden.
Verbelen begint haar performance met een donkerslag. Dan verschijnt de poëtische tekst over het donker dat alles doet verdwijnen; en weer volgen de abstracte begrippen die geleidelijk aan in de zang betekenis krijgen. Het is een spannende ervaring het notenbeeld langs te zien trekken. Over het scherm loopt, aan de rechterzijde, een rode lijn en zodra de muzieknotering die lijn raakt, zet Verbelen haar stem in. Ze doet dat aanvankelijk aarzelend en schuchter, geleidelijk neemt de expressie toe.
Ze schrijf haar eigen composities die doen herinneren aan John Cage en Philip Glass. Het is hetzelfde minimalisme in combinatie met een staccato-achtige ritmiek. Het is razend knap wat ze met haar stem kan. Haar stem balanceert tussen alt en sopraan. In het begin zijn het vooral de enkele lijnen en stippen die ze verklankt, maar opeens deelt die lijn zich in tweeën op, zelfs in meer, en blijkt haar stem begeleiding te krijgen van een koor waarin ook weer Verbelen is te herkennen, alleen in ander timbre, een ander register.
De performer bevindt zich op een podium, waarop een lamp op wieltjes eindeloos rondjes draait, als om een klein, gesloten universum te symboliseren. Achter Verbelen staat een gitaar, roerloos en onaangeraakt. Eindigt haar muziekperformance tot slot in een lange lijn, dan neemt ze de gitaar op en speelt een hartbrekende, prachtige cover van Who Knows Where The Time Goes van Nina Simone; een song die terecht talloze malen is gecovered. Dit lied over vergankelijkheid past fraai en stijlvol bij haar performance, waarin het voortglijden van de tijd vorm krijgt in het draaiende scherm.
Mooi is ook dat Verbelen de eenzaamheid van de performancekunstenaar niet ontwijkt, zelfs benadrukt. Opeens verschijnt er in beeld de tekst over een eenzaam meisje, a girl alone. Op dat ogenblik draait ze plotseling in het rond, en zien we haar en profil, op de rug, en weer en profil. Alleen of niet, ze weet knap en uitnodigend de toeschouwers mee te nemen in een wereld die uiteindelijk bestaat uit alles wat er kan bestaan: zang en gevoelens, gedachten en emoties.
Foto: Judith de Joode
Met volledige aandacht gekeken en geluisterd. ontroerd de zaal verlaten, en blij!