Al enige tijd voordat de coronacrisis de maatschappij stillegde op een manier die niemand voor mogelijk had gehouden, wilde Wunderbaum een voorstelling maken over de prestatiemaatschappij en vooral de daarbij behorende werkdruk. (meer…)
Welk deel van ons leven zijn we kwijtgeraakt aan de digitale revolutie? En wat hebben we ermee gewonnen? Wunderbaum laat er in Helpdesk iets van zien. Bij Caren’s Company kunt u voor alles terecht: troost, hulp, advies, coaching, organisatie. Karen zelf wordt er uiteindelijk niet gelukkiger van.
Hoog boven de stad, met uitzicht op alle mensen, runt Karen Vandeputte haar eenpersoons bedrijfje in verbale dienstverlening. Iedereen kan haar bellen, de vraag maakt niet uit. Ze heeft haar zaakjes superieur op orde: van een vrouw die haar raadpleegt voor een kledingadvies, weet ze meteen de maat en welke kleur haar flatteert. Ze belt zakenmannen op het juiste tijdstip uit hun bed en heeft altijd een zonnig advies klaar. Ook een vrouw die een kinderfeestje voor de boeg heeft, is een vaste klant. Als Karen een stoet Shetlanders moet bestellen om de kinderen van school naar feest te brengen, doet ze dat: Geen Probleem is haar middle name. Voor de ouders regelt zij een parkeervergunning. Alleen is in dit geval de gemoedstoestand van de moeder des huizes een risicofactor: al pratend over de feestelijke mogelijkheden, verzinkt ze steeds dieper in fantasieën van geweld, bloed en motorzagen.
Karen is de ideale gesprekspartner. Ze troost de bedroefden, bemoedigt de onzekeren, helpt de twijfelaars kiezen en coacht de mensen die even niet weten hoe ze het leven moeten benaderen. Ze is een bron van empathie, van iedereen in de wereld maar een nummer verwijderd.
Maar wie is ze zelf? Haar isolement en efficiëntie zijn zowel de bron van haar zakelijk succes als van haar eenzaamheid. Zij doet er niet toe, zelfs haar ‘persoonlijke’ antwoorden zijn dienstverlenend, ze leeft via anderen. Als ze even contact heeft met een mens van vlees en bloed, laat ze zich meteen gaan; ze lijkt niet meer te weten hoe het in de werkelijke wereld toegaat. Het dierlijke van een stapel vachten biedt een beetje aardse werkelijkheid, maar onvoldoende. Digitaal en analoog zitten elkaar in de weg.
Dat mist zijn effect uiteindelijk niet. Met twee nieuwe bellers lopen de gesprekken niet zo soepel meer. Met de man zonder humor redt Karen zich uiteindelijk nog, nadat ze eerst haar gevoel voor pauzes kwijt leek te zijn. Als een zeurende lerares Duits belt, valt ze uit haar troostende rol, zonder overigens haar professionele toon kwijt te raken. Nooit doet ze zielig of laat ze merken iets anders te willen dan dit leven, en toch puilt de eenzaamheid door haar perfectie heen. Ze lijkt op een gamer die niet meer weet hoe mensen zich offline ook alweer gedragen omdat zijn acties losgeraakt zijn van hun consequenties.
Wine Dierickx is de gedroomde helpdeskdame: ze is representatief, invoelend, meegaand en heeft een uitermate prettige stem. Ze heeft als tegenspelers alleen stemmen op de koptelefoon, maar speelt die voorbeeldig uit. Alle toeschouwers hebben een headset – nog een filter tussen mens en werkelijkheid. Ze maken ook contact mogelijk tussen Karen en het publiek van de voorstelling. Hoe dat in het concept past, begrijp ik niet.
Bij Wunderbaum maakte Dierickx de voorstelling samen met Matijs Jansen (die ook regisseert) en Rosa Reuten. Die laatste schreven niet alleen mee, ze namen ook wat van de inbellers voor hun rekening. Helpdesk past in het grote Wunderbaumproject The New Forest, dat maatschappelijke ontwikkelingen belicht en mogelijkheden voor verandering onderzoekt.
De locatie is Rotterdam is indrukwekkend: op de eenendertigste verdieping van een flat naast de Erasmusbrug in een even representatief als onpersoonlijk kantoor. Als het licht van de voorstelling uitgaat, kijk je uit over een stad vol potentiële klanten van Caren’s Company. Met de vaak geestige tekst en het uitstekende spel van Dierickx zou Helpdesk wel eens een van dé theaterhits van de herfst kunnen worden.
Foto: Fred Debrock
Proficiat Wunderbaum, we kijken ernaar uit in gent