In zijn Staat van het Theater riep schrijver en columnist Bas Heijne vandaag het theaterveld op te stoppen met weeklagen en het ruige tijdsbeeld te omarmen. ‘Het theater moet de crisis omarmen, zich vooral niet veilig willen voelen, want de krachten die zich de afgelopen jaren tegen het theater en de kunsten in het algemeen verzamelden, zijn nu juist de krachten die het theater bij uitstek moet onderzoeken.’

Aan hand van een voorstelling van De Kersentuin door Art&Pro uit 1987 – die hij ‘een van mijn vroegste beslissende theaterervaringen’ noemde – spoorde Heijne de theaterwereld aan tot meer zelfbewustzijn. Hij ziet dat het theater zich te veel schikt naar de samenleving, door de kunsthaat van een beperkte groep te internaliseren. ‘De hardnekkige mythe dat het theater neerkijkt op de bezoeker, zich in de meest experimentele bochten wringt om maar niet populair te worden en het volk te behagen, heeft het theater ook schuldbewust gemaakt – veel te dociel naar de samenleving toe.’

Tegelijk gaat de kunst in het algemeen te makkelijk mee met de heersende tijdgeest: ‘Ook binnen de theaterwereld heerst de taal van de cijfers – en echt niet alleen omdat de subsidiegever dat eist als bewijs van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Nee, die taal is dominant geworden omdat hij zo begrijpelijk is, zo verleidelijk, omdat hij je ontslaat van van de verplichting om je in die andere, moeilijke, stamelende taal uit te drukken. Anders gezegd, de taal van kunst.’

De oplossing ligt volgens Heijne in het omarmen van de crisis. ‘Is de crisis dan nu voorbij? Is jullie hachje gered? Welnee, de crisis is nog maar net losgebarsten! Kijk om je heen, neem het nieuws tot je, en je ziet hoe een heel mensbeeld op de schop gaat. Fasten your seatbelts, it’s going to be a bumpy night.
Geen wonder dat het goed met het theater gaat, want het theater leeft van crisis.’

Lees hier de volledige Staat van het theater 2016.